Wspólne gotowanie z dzieckiem dostarcza wielu okazji do nauki poprzez obserwację zjawisk fizyki. Jednym z najprostszych eksperymentów do przeprowadzenia w kuchni jest test jajka — czyli siła bezwładności na jajku. Szczególnie Wielkanocą może okazać się on przydatny, kiedy łatwo zgubić się wśród mnogości jaj różnego gatunku i stanu w kuchni.
Doświadczenie to wprowadza malucha w świat fizyki — naturalnych zjawisk, które towarzyszą nam na co dzień, a których znajomość znacznie ułatwia funkcjonowanie i wspiera kreatywność oraz zachęca do eksperymentowania. Wyjaśnienie zasad siły bezwładności na dostępnych bez trudu w trakcie gotowania jajkach zaspokaja niegasnące pragnienie poznawania świata przez dziecko. Nauka poprzez zabawę, wspólne doświadczenia i proste objaśnienia rodzica w domowej, serdecznej atmosferze korzystnie wpływają na rozwój połączeń neuronalnych w mózgu i kształtowanie inteligencji.
Wiek: od 5 r.ż.
Materiały: jajko ugotowane na twardo, jajko surowe
Przebieg eksperymentu
Ponieważ jajka ugotowane niczym na pozór się nie różnią od surowych, warto zadać dziecku zagadkę, jak takie jajka odróżnić bez rozbijania. Po kilku próbach i burzy pomysłów, podajemy rozwiązanie — wystarczy nimi zakręcić na gładkiej powierzchni. Ugotowane jajko będzie szybko wirować, surowe z oporem.
Wyjaśnienie: Ugotowane jajko wiruje bez trudu, ponieważ jego środek ciężkości znajduje się w grubszej części. Surowe jajko z trudem wejdzie w ruch obrotowy, ponieważ jego płynna zawartość nie dopuszcza do wirowania. Żółtko jest bowiem cięższe od białka i wskutek działania siły odśrodkowej huśta się w środku, hamując ruch obrotowy.
Eksperyment nie skończony… Jeśli surowe jajko przytrzyma się na chwilę, po czym położy się je znowu, będzie ono powoli się kręciło. Przyczyną znowu jest siła bezwładności (bezwład) płynnej zawartości jajka. To ona z nabranego wcześniej rozpędu pozostaje ciągle w ruchu i ruch ten nadaje jajku.
/Maryla Błońska