nauka przez zabawę
Pojawienie się maluszka na świecie to nie tylko wielka radość, ale i niewiadoma. Ten nowy mały człowiek posiada już swoją osobowość oraz cechy, które wyróżniają go spośród innych. W wielu kwestiach potrafi też zaskoczyć swoich rodziców i to niezależnie, czy jest to ich pierwsze, czy kolejne dziecko. Warto wiedzieć, jakie fakty z rozwoju noworodka są […]
Dla jednych jest on największym dobrodziejstwem, dla drugich — nudą lub stratą czasu. W rzeczywistości jest to niezwykle istotny okres dnia lub tygodnia (weekend), który pozostaje do dyspozycji po wypełnieniu obowiązków. To czas na wypoczynek, regenerację fizyczną oraz psychiczną organizmu, a także na zabawę. Spędzając wolny czas z dzieckiem, możemy wspierać rozwój jego zdolności i zainteresowań. A także wzmacniać więzi rodzinne i lepiej się poznawać.
Przede wszystkim rodzina ma największy wpływ na sposób organizowania czasu wolnego przez dzieci w ich niedalekiej przyszłości (np. szkolnej), a potem w ich dorosłym życiu. To najbliżsi przekazują maluchom odpowiednie wzorce. Wspólne gry i zabawy, wypady za miasto lub do kina, spacery czy rozmowy z dziećmi pozwalają nie tylko dobrze spożytkować popołudnie, wieczór czy weekend, ale też sprzyjają wykształcaniu nawyku przyjemnego i ciekawego spędzania wolnego czasu. W wielu przypadkach sprawdzają się także w sytuacji przymusowego pozostania w domu, w izolacji lub podczas choroby. Warto mieć na uwadze, że im młodsze dziecko, tym większy wpływ mają na jego rozwój osoby znaczące oraz wzorce przez nie przekazywane. Dlatego nie ma na co czekać — dziecko w każdy wieku będzie się cieszyć z podjętej aktywności z rodzicem.
Wincenty Okoń, polski pedagog i autorytet w zakresie dydaktyki, proponuje przede wszystkim 4 strategie nauczania i uczenia się. Sprzyjają one realizacji zaleceń programowych, stanowiąc „wypróbowany i systematycznie stosowany układ czynności nauczycieli i uczniów, realizowanych świadomie w celu spowodowania założonych zmian w osobowości uczniów”. Strategie nauczania i uczenia się wspomagają wszechstronny rozwój dziecka oraz ułatwiają naukę przez zabawę, tak naturalną. Bez trudu wykorzysta się je w pracy indywidualnej w domu, ponieważ opierają się na podstawowych umiejętnościach i zainteresowaniach dziecka. Poniżej wybrano metody wykorzystywane do pracy z dziećmi w różnych warunkach i sytuacjach edukacyjnych. Czytaj więcej o 4 strategie nauczania i uczenia się …
— Ty leniuchu!
— Ale z ciebie bałaganiarz!
— Straszna z ciebie złośnica i maruda!
— Musisz tak wszystko przeżywać?
— Potrafisz się tylko poddawać i płakać!
— Zostaw to, bo znowu wylejesz! Lepiej już nie pomagaj…
— Myślisz tylko o sobie!
— Nie mogę na ciebie liczyć!
— Nic z ciebie nie będzie!
— Jesteś okropny!
Jak często zdarza się nam — rodzicom, wychowawcom, opiekunom — wypowiadać te i podobne stwierdzenia? Jak wcześniej zaczynamy programować dzieci na określone zachowania i wpisywać je we wzorce? I to negatywne, które nie są pożądane. Robimy to nieświadomie, ponieważ cel powyższych wypowiedzi jest zupełnie inny. Mają one przede wszystkim uświadomić dziecku, co robi nie tak i jak ma poprawić swoje zachowanie. Niestety tak się nie dzieje… Mały człowiek bardzo szybko utożsamia się z przypisywaną mu po raz kolejny wadą, łatką. Za każdym razem, gdy powtarzamy pewne zwroty i wyrażenia, docieramy do podświadomości naszych dzieci i programujemy je, chociaż nie mamy takiego zamiaru. Istnieją wyjścia z tego błędnego koła, jakim jest wpisywanie dziecka w role. Czytaj więcej o Jak nie programować dziecka? — Wpisywanie dziecka w role …
Oprócz nauki czytania i pisania z dojrzałością szkolną nieodłącznie wiąże się również dojrzałość do nauki matematyki w szkole. Dzieci początkowo chętnie wkraczają w świat liczb, rachunków, geometrii. Jest to naturalny proces ich rozwoju. Poznają zależności, wartości i ilości. Jednak z rozpoczęciem nauki w szkole każdy maluch powinien posiadać zbiór określonych umiejętności, dzięki którym poradzi sobie z regularnym zdobywaniem wiedzy matematycznej.
Rozpatrując dojrzałość do nauki matematyki w szkole, przede wszystkim bierze się pod uwagę m.in.: poziom dziecięcego liczenia i rozumowania operacyjnego w zakresie, zdolność do odrywania się od konkretów na rzecz symboli oraz zdolność do syntetyzowania i integrowania czynności percepcyjno-motorycznych. W procesie nauki matematyki niezwykle istotna jest także dojrzałość emocjonalna.
Czytaj więcej o Dojrzałość matematyczna pierwszoklasisty — przygotowanie do nauki matematyki w szkole …
Jako rodzice posiadamy coraz większą wiedzę na temat wspomagania rozwoju dziecka, optymalnego nauczania go, dbania o prawidłowy rozwój od pierwszych chwil życia. Wielu rodziców z zaangażowaniem pomaga maluchom w zdobywaniu kolejnych podstawowych umiejętności i kompetencji, jak chodzenie, mówienie, pisanie, rysowanie, liczenie. W starszym wieku, okazuje się jednak coraz częściej, że pojawiają się trudności z funkcjonowaniem dzieci w grupie. Na jedne dzieci skarżą się nauczyciele, na inne rodzice rówieśników, a kolejne same żalą się rodzicom ze swych niepowodzeń. Najczęściej dotyczy to niekulturalnego zachowywania się i nieuprzejmych odzywek, braku zrozumienia oraz szybkiego, pochopnego, ale bardzo dosadnego oceniania przez innych. Dziecko, zniechęcone nieudanymi relacjami z otoczeniem, najczęściej zamyka się w sobie.
Czytaj więcej o Nauka zasad życia społecznego — 12 podstawowych reguł …
Rodzice powinni starać się jak najlepiej przygotować starsze dziecko na przyjście na świat jego brata bądź siostry. Dlaczego? Ponieważ ten moment będzie wiązał się z dość dużymi zmianami, na które dobrze, aby było przygotowane. Starsze dziecko może przecież odczuwać niepokój, gdy pojawia się rodzeństwo, i martwić się, że nie będzie już dla swoich rodziców najważniejsze, że […]
Każdy świadomie i z zaangażowaniem wychowujący swoje dziecko rodzic stara się pomóc maluchowi w nauce czytania i uprzyjemnić ją. Jak się do tego zabrać, aby przedszkolak nie zniechęcił się i polubił tę trudną umiejętność?
Przede wszystkim nauka czytania opiera się na umiejętności aktywnego słuchania i patrzenia. Nie jest to sama percepcja słuchowa czy wzrokowa. Nie wystarczy też, aby dziecko tylko słyszało, co się do niego mówi, albo rozróżniało znaki. Samo aktywne słuchanie to celowy proces wspierający komunikowanie się z otoczeniem i silnie z nim związany. Duży wpływ na jakość rozumienia i poziom komunikacji dziecka ma jakość mowy, której maluch słucha. Styl, poziom językowy i sposób mówienia w otoczeniu rozwijają jednakże nie tylko jeden, ale dwa zmysły — słuch i właśnie wzrok. Czytaj więcej o Nauka czytania — zasady i zabawy …
Poznajemy świat poprzez zmysły i w ten sposób aktywizują się u nas podstawowe i złożone operacje umysłowe. Działania na etapie dziecka mają początkowo charakter zewnętrzny. W toku powtarzania schematów i gromadzenia różnorodnych doświadczeń stają się one bardziej uzewnętrznione. Zostają dołączone i zintegrowane z istniejącym stanem wiedzy. Kluczowa jest rola kompetentnego rówieśnika lub dorosłego, który inspiruje, zachęca i dzięki któremu dziecko jest w stanie wykonać zadania wykraczające poza sferę jego aktualnego rozwoju.
Dziecko dzięki codziennej aktywności konstruuje trzy rodzaje wiedzy: fizyczną (wiedza o przedmiotach), logiczno-matematyczną (operacje umysłowe dokonywane podczas działań na przedmiotach) i społeczną (jej podstawą są interakcje społeczne). W toku działań występuje twórcza konfrontacja różnych punktów widzenia i uczenia się od innych. Według Lwa Siemionowicza Wygotskiego dzięki interakcjom z dorosłymi i rówieśnikami dziecko ma możliwość obserwowania i naśladowania. W ten właśnie sposób rozwijają się wyższe funkcje umysłowe.
Rozpoczęcie nauki czytania i pisania może nastąpić się dopiero wtedy, gdy maluch opanuje mowę werbalną oraz osiągnie niezbędny poziom dojrzałości psychofizycznej i intelektualnej. Najważniejszą rolę pełni mowa werbalna, pozwala ona na kodowanie odbieranych informacji, ujmowanie ich w kategorie pojęciowe, wyrażanie własnych myśli i przeżyć. U podstaw czytania i pisania leżą te same mechanizmy psychofizyczne co i przy mówieniu.
Przyswajanie mowy odbywa się w sposób nieświadomy. Czytanie i pisanie są natomiast czynnościami świadomymi. Aby opanować pisanie i czytanie, dziecko musi sobie zdawać dobrze sprawę z ich struktury, znać ich elementy składowe, sposoby realizacji składających się na nie różnych czynności. Przy czytaniu dziecko musi odszyfrować znaczenie zapisanych słów, zaś przy pisaniu — zaszyfrować je za pomocą symboli graficznych. Wszystko co sprzyja gotowości do nauki czytania jest równocześnie przygotowaniem do nauki pisania.
Czytaj więcej o Kiedy odpowiedni czas na naukę pisania i czytania? …
Dojrzałość do nauki czytania i pisania nieodłącznie wiąże się z dojrzałością szkolną. Sporo dzieci przed rozpoczęciem nauki w szkole z reguły potrafi czytać proste teksty oraz podpisać się lub odwzorować proste wyrazy. Motoryka mała ucznia jest ukształtowana na tyle, że potrafi on przetworzyć obraz graficzny na ruch. Niemniej pojawia się u dzieci coraz więcej trudności w zdobywaniu wciąż kluczowych dla społeczeństw umiejętności czytania i pisania na dalszym etapie edukacji. Stąd warto mieć świadomość wczesnych symptomów, które mogą je zapowiadać.
Rozpatrując dojrzałość do nauki czytania i pisania, przede wszystkim bierze się pod uwagę 4 obszary rozwoju — rolę mowy, percepcji wzrokowej, analizy i syntezy słuchowej oraz lateralizacji. Wczesna interwencja po zaobserwowaniu nieprawidłowości pozwoli jak najlepiej przygotować dziecko do późniejszej nauki i umożliwi mu lepszy start, a tym samy da satysfakcję z osiągnięć i sukcesów. Czytaj więcej o Dojrzałość do nauki czytania i pisania — na co zwrócić uwagę …
Każdy rodzic marzy, aby jego dziecko było wspaniałe. Już podczas ciąży wielu rodziców roztacza przed sobą cudowną wizję swojej pociechy. Zastanawiają się, jak będzie wyglądać, które cechy przejmie po mamie, a które po tacie. Niektórzy planują nawet wstępnie przyszłości dziecka. Jest ona zawsze kolorowa, a nasza pociecha jest grzeczna, dobrze wychowana i odnosi wiele sukcesów. Co zrobić, gdy dziecko jest niegrzeczne? Ma jednak ciężki charakterek, lubi psocić i nie słucha rodziców. Czy gdzieś został popełniony błąd? Czytaj więcej o Gdy dziecko jest niegrzeczne …
Marzeniem każdego rodzica jest, aby jego dziecko było wzorowe pod każdym względem. Wiąże się to z dobrymi wynikami w szkole, kulturą przy stole i w stosunku do starszych, aż wreszcie z kulturą osobistą, zwłaszcza w miejsca publicznych. A właśnie z tą bywa różnie, zwłaszcza, jeśli dziecko zaczyna używać zwrotów i słów, o których nawet Ci się nie śniło. Co jeszcze gorsze, zwraca się w ten sposób, nawet nie wiadomo do kogo w miejscach szczególnie uczęszczanych — na placu zabaw, podczas wizyty w przychodni czy kiedy stoicie w kolejce do kasy. Dlaczego to robi? Czy to wina rodziców, czy środowiska, w którym się obraca? A może jedno i drugie? I wreszcie, co zrobić, gdy dziecko używa brzydkich słów? Jak sprawić, żeby znów odznaczało się nienagannym zachowaniem? Czytaj więcej o Gdy małe dziecko używa brzydkich słów …
Nauka w szkole to pierwsze poważne wyzwanie dziecka i tak jakby jego pierwsza praca. Dobry start powala pierwszakowi radzić sobie z późniejszymi trudnościami oraz szanować siebie i swoje obowiązki. Początek i dobre przygotowanie do nauki szkolnej są ogromnie ważne dla dalszej kariery ucznia. Wpływają na ukształtowanie się pozytywnego stosunku do szkoły, do zdobywania wiedzy i do osób nauczających. Wiedzę na temat tego, czego należy nauczyć przed pójściem do szkoły, powinien posiadać każdy rodzić oraz wychowawca przedszkolny.
W ostatnim roku przed rozpoczęciem nauki szkolnej oddziaływania wychowawcze należy koncentrować na różnych sferach rozwoju, w zależności od indywidualnych potrzeb dziecka. Czytaj więcej o Czego należy nauczyć przed pójściem do szkoły? …
Rozpoczęcie nauki szkolnej to bardzo ważny moment w życiu każdego dziecka. Najczęściej maluchy wyczekują z niecierpliwością tego momentu, ale bywają też dzieci straszone wymaganiami szkolnymi. Niezależnie od nastawienia ważna jest gotowość dziecka do podjęcia regularnej nauki. Dlatego tak często weryfikowana jest dojrzałość szkolna. Warto wspierać przygotowanie dziecka do roli ucznia czy to podczas zabaw w domu, czy na zajęciach przedszkolnych. Wspólny wysiłek zarówno rodziców, jak i nauczycieli (ewentualnie specjalistów) zaowocuje prawidłowym rozwojem dziecka i zagwarantuje mu wiele satysfakcji i prostej radości z późniejszych sukcesów edukacyjnych.
Najprostsza definicja podaje, iż dojrzałość szkolna to stopień rozwoju dziecka niezbędny do podjęcia obowiązków, jakie niesie ze sobą życie szkolne. Czytaj więcej o Co to jest dojrzałość szkolna? …
Zabawa jest naturalną czynnością wieku dziecięcego i towarzyszy człowiekowi na kolejnych etapach rozwoju. Oczywiste zatem jest, że wspiera ten rozwój. Pedagodzy wyróżnili kilka ważnych aktywności dziecka od początku jego życia i na tej podstawie wyodrębnili główne rodzaje zabaw. Każdy z nich wspiera zdobywanie istotnych umiejętności i rozwój na określonych płaszczyznach.
Czytaj więcej o Rodzaje zabaw i ich wpływ na rozwój dziecka …
Zanim dziecko zacznie malować, tworząc obrazki przypominające rzeczywistość, musi przejść przez okres bazgrot i głowonogów. Twórczość plastyczna dziecka obok mówienia stanowi ważny etap w rozwoju malucha.
Już niemowlaki potrafią mazać po kartkach i bardzo lubią taką formę aktywności. Na do końca jednak rozumieją, że ruch kredką po papierze zostawia kolor i kreskę, ponieważ nie widzą związku przyczynowo-skutkowego „kredka-kreska”. Mniej więcej od 2 do 4 roku życia twórczość plastyczna dziecka znajduje się na poziomie bazgrot, a maluch dopiero uczy się kontrolować wzrokiem ruch ręki, tak aby zamknąć linię i uzyskać coś podobnego do koła. Dokonanie tego stanowi punkt wyjścia w rysowaniu człowieka i jest to doniosły moment w rozwoju umysłowym. Z chwilą, gdy dziecko potrafi zamknąć linię, pragnie narysować to, co najważniejsze — człowieka. Zaczyna oczywiście od głowy i w narysowaną pętlę usiłuje wstawić oczy, nos, usta. Jest to trudne, bo wymaga precyzji, a dziecięce oczy dość słabo kontrolują jeszcze ruchy rąk. Dlatego elementy twarzy rysowanego człowieka nie mieszczą się w pętli, ale dziecku to nie przeszkadza. Czytaj więcej o Od bazgrot do głowonogów i głowotułowi – wypowiadanie się malucha poprzez rysunek …
Tradycyjnie uczymy czytać dzieci od poznawania liter, czyli jak udowodniła współczesna wiedza o możliwościach ludzkiego umysłu — od końca. Dzielenie bowiem na głoski, sylaby i litery to ostatnia umiejętność czytelnicza człowieka — dojrzałego czytelnika. Aby rozpocząć taką naukę liter dziecko musi dysponować umiejętnością analizy i syntezy dźwięków — umiejętnościami mózgu, które są charakterystyczne od 7 r.ż. Wielokrotnie dzieci podczas fonetycznej nauki odnoszą porażki, ponieważ bardzo ciężko im zrozumieć, że ky-o-ty, to to samo co kot, a my-a-my-a to mama. Mogą się tego nauczyć na pamięć, ale pojmowanie całej syntezy głoskowej (czy też literowej) przychodzi jednak znacznie później. Dzieci na początku szkoły (i nieraz do 4 klasy) mają problem ze złożeniem słowa z liter — po odkodowaniu kolejnych znaków często zapominają, co było na początku i nie potrafią stworzyć z tego słowa (a co, kiedy pojawią się dwuznaki?). To szybko zniechęca. Stąd też zaczęto poszukiwać metod efektywnych i dostosowanych do możliwości dzieci w wieku przedszkolnym oraz wczesnoszkolnym. Jedną z nich jest Odimienna Metoda Nauki Czytania opracowana przez Polkę, dr Irenę Majchrzak, w latach 80. XX w.
Jest to metoda zgodna z podstawą programową i dopuszczona do użytku szkolnego pod numerem DKO-5002-15/04, a opiera się i rozpoczyna od identyfikacji dziecka z pierwszym, najbliższym mu słowem — własnym imieniem. W ostatnich latach propozycja metodyczna Pani dr Ireny Majchrzak, z wykształcenia socjologa, cieszy się coraz większym i zasłużonym zainteresowaniem obok innych optymalnych metod nauki czytania.
Czytaj więcej o Odimienna Metoda Nauki Czytania – dr Ireny Majchrzak …
Najlepszym miejscem pod słońcem na ziemi jest dom,
w którym dokłada się wszelkich starań,
aby odkryć i nagrodzić oklaskami talenty
i uzdolnienia każdego członka rodziny.
(G. Mac Donald)
Pochwały i zachęty pomagają dziecku kształtować własną samoocenę, dodają wiary w możliwości, pomagają lepiej radzić sobie z problemami i stresem. Chwalone dziecko czuje się bezpiecznie i chętniej słucha rodzica. Chwalenie dziecka ma naprawdę wielką moc — wpływa na zachowanie naszej pociechy i modyfikuje je. Często nie potrzeba kosztownych terapii czy leków, ale wystarczy dostrzec postępy dziecka, jego talenty czy zwykłe starania. Łatwiej bowiem niestety przychodzi wytknąć to, co złe w zachowaniu, niż na chwilę skupić się na tym, co dobre i właściwe. Oczywiście chwalić należy z głową!
Czytaj więcej o Moc pochwały — czyli rozsądne chwalenie dziecka …
Edukacja przedszkolna ma ogromne znaczenie dla prawidłowego rozwoju człowieka, zdobywania kluczowych umiejętności oraz radzenia sobie w świecie. Dlatego tak istotne jest dokonanie świadomego wyboru placówki dla naszej pociechy, a nie poszukiwanie przechowalni na czas pracy rodzica. Każdy rok spędzony przez dziecko w przedszkolu to milowy krok w jego rozwoju ruchowym, emocjonalno-społecznym oraz poznawczym. Uwidaczniać się to powinno w zdobytych przez malucha umiejętnościach oraz doświadczeniach.
Istnieje kilka aspektów, na które należy zwrócić uwagę podczas poznawania przedszkola.
Czytaj więcej o Wszechstronny rozwój dziecka w przedszkolu …
8-letni człowiek z reguły jest bardzo samodzielny. Większość burzliwych procesów rozwojowych zakończył. Potrafi panować nad emocjami i zachowaniem. Coraz głębiej wrasta w struktury społeczne. Na dobre rozpoczyna naukę w szkole. Samodzielność 8/9-latka powinna wyraźnie zaznaczać się w jego codzienności.
W tym wieku dziecko bywa dumne z posiadanych przedmiotów, rzeczy osobistych i powinno dbać o nie prawidłowo. Kształtuje przecież swą indywidualność i odkrywa własne możliwości oraz motywacje do działania.
Poniżej umiejętności, jakie powinien opanować przeciętny 8-, 9-latek.
Mały zuch tuż przed rozpoczęciem nauki szkolnej, może wykonać już naprawdę wiele. Wczesny wiek szkolny to niezwykle ważny okres w życiu dziecka. W jego otoczeniu dokonuje się wiele znaczących zmian, podejmowane są zupełnie nowe wyzwania oraz zobowiązania. Przede wszystkim 6- lub 7-latek staje przed podjęciem nowych ról społecznych (ucznia, kolegi) i zachowań (nauka, współpraca), które wymagają większej niż w wieku przedszkolnym samodzielności. Dziecko u progu szkoły potrafi korzystać z dotychczasowych doświadczeń, a samodzielność 6/7-latka coraz częściej przejawia się w działaniu zorientowanym na cel oraz w świadomym kierowaniu własną aktywnością. Dzięki kreatywności oraz potrzebie bycia kompetentnym mały uczeń w twórczy i aktywny sposób podchodzi do realizacji zadań i rozwiązywania napotkanych problemów.
Dziecko w wieku przedszkolnym posiada coraz większą sprawność i coraz rozleglejszą wiedzę o świecie. Nic zatem nie stoi na przeszkodzie, aby stawało się coraz bardziej samodzielne. Motywować go to tego będzie środowisko rówieśników, jak i postawa opiekunów.
Gdy dziecko osiągnie wiek 4/5 lat, najważniejsze stają się umiejętności związane z jego bezpieczeństwem w świecie, a następnie z samoobsługą.
Stopniowe uczenie dziecka umiejętności życiowych jest bardzo ważne dla wzrostu jego samodzielności. W ten sposób rozwijane są wszelakie kompetencje i naturalna samomotywacja do podejmowania różnych działań. Jeśli maluszek uczy się samodzielności i dostrzega, jak wiele potrafi już sam — wzrasta jego zdrowe poczucie własnej wartości.
Co powinien umieć samodzielnie zrobić 2- i 3-latek? Jest to przecież czas, w którym dziecko zaczyna poznawać podstawowe umiejętności życiowe i wkracza często w świat rówieśniczy w przedszkolu.
Rodzajów sygmatyzmu, czyli potocznie seplenienia, szeplenienia lub siakania, jest wiele — więcej niż w mowie potocznej oddano. To bodajże najczęstsza wada wymowy spośród diagnozowanych, a dotyczy ona głosek: s, z, c, dz, ś, ź, ć, dź, sz, ż/rz [ž], cz, dż. W języku fachowym rodzaj sygmatyzmu określany jest najczęściej od błędnego miejsca artykulacji głosek lub błędnego toru, którym powietrze podczas wymawiania głosek wydostaje się z ust. Może pojawić się zatem sygmatyzm przyzębowy, wargowo-zębowy, wargowy, a także boczny, nosowy, przydechowy. I oczywiście międzyzębowy.
Czytaj więcej o Seplenienie międzyzębowe (sygmatyzm interdentalny) …
Czas, kiedy dziecko zaczyna poznawać świat, zanim pójdzie do przedszkola, jest bardzo ważnym okresem jego życia. Maluszek usprawnia wiele umiejętności — chodzenie, motorykę małą i dużą, mowę itp. Dobrze zatem mu to ułatwić i odpowiednio stymulować rozwój dziecka, kupując mu zabawki, za pomocą których dziecko samo może coś zrobić, niekoniecznie tylko odsłuchać melodyjki czy patrzeć jak autko kręci się w kółko, gdy jest włączone. Podobnie rzecz się ma w kwestii wszelkich mat interaktywnych czy stoliczków — są one dobrą zabawką dla maluszka wówczas, gdy umożliwiają mu jakieś konkretne działania: wyjmowanie i wkładanie, odrywanie i przyczepianie, dopasowywanie elementów i tak dalej.
Istnieją różne typy pamięci, klasyfikowane zależnie od potrzeb. Pamięć jest bardzo potrzebna do zdobywania wiedzy o świecie, życiu, o codziennym funkcjonowaniu, ale także sam proces nauki wpływa na pamięć i koncentrację. Bardzo często działania edukacyjne można oprzeć na stymulowaniu oraz wspieraniu funkcji pamięciowych w oparciu o ich podział na półkule mózgowe — czyli pamięci sekwencyjnej i symultanicznej. Warto przy tym wiedzieć, za co konkretnie te dwa rodzaje pamięci są odpowiedzialne, gdyż z punktu widzenia rozwoju dziecka odgrywają one największą rolę.
Kłamstwo towarzyszy ludziom w wielu momentach życia. Nic dziwnego, że dzieci również do niego się uciekają. Kłamanie to czynność, której dzieci uczą się, obserwując otaczający je świat oraz swych opiekunów.
Tak w dorosłym życiu, jak i w dzieciństwie kłamstwo ma dwie główne funkcje. Kłamiemy, aby uniknąć czegoś, co nam zagraża — jest to kłamstwo obronne, bądź uciekamy się do kłamstwa, aby coś osiągnąć — jest to kłamstwo dążeniowe.
Kłamstwu należy przeciwdziałać, ale możliwe jest to, kiedy poznamy jego powody. Jaka jest dokładna motywacja każdego typu kłamstwa? Zapoznanie się z nią, pomoże zrozumieć, dlaczego dziecko ostatecznie postanowiło nie mówić prawdy.
Czytaj więcej o Dlaczego dzieci kłamią – dwa typy kłamstwa …
Często rodzice toczą walki z maleństwem, które nie chce zasnąć, uspokoić się, wyciszyć. Staramy się je przytulać, bujać, stajemy się coraz bardziej nerwowi i martwimy się, że coś jest nie tak. Owszem, zdarzają się uciążliwe kolki lub wieczorne rozdrażnienie maluszka może być spowodowane infekcją. Zdecydowana większość przypadków to jednak niezrozumienie potrzeb własnych i dziecka. Niemowlęta nie potrafią powiedzieć, że są śpiące (młodsze dzieci z kolei się nie przyznają), często też nie rozumieją, co się dzieje z ich organizmem, a to wzbudza w nich frustrację i stres. Dlatego od początku tak wielka odpowiedzialność spoczywa na rodzicach i dobrze jest wiedzieć, jakie są najczęstsze oznaki senności niemowląt.
Jeśli nauczymy się odczytywać pierwsze sygnały senności, wypracujemy z dzieckiem rytuał usypiania i uspokoimy tym jego system nerwowy oraz układ hormonalny, ucząc maluszka, że sen i związana z nim separacja nie są niczym strasznym, to na dalszym etapie będzie dużo łatwiej przetłumaczyć 2-, 3- czy 5-latkowi, że pora spać. Bardzo ważne jest, aby to rodzic poznał zegar biologiczny swojego dziecka i regulował go od pierwszych chwil życia maluszka. Przeciąganie pewnych momentów w nieskończoność lub oczekiwanie, że malutkie dziecko zacznie po prostu zasypiać nie są dobrym rozwiązaniem i w oczywisty sposób prowadzą do stresujących sytuacji dla obu stron.
U niemowląt istnieją wyraźne oznaki senności, przypisane do 4 głównych etapów ich rozwoju.
Pamięć jest jedną z najważniejszych zdolności w rozwoju i funkcjonowaniu człowieka. To ona gromadzi i przechowuje informacje uzyskiwane w wyniku odbierania wrażeń zmysłowych, spostrzegania i myślenia. Dzięki temu mogą one być wykorzystywane w późniejszym działaniu. Działanie pamięci opiera się zatem na trzech procesach zapamiętywaniu, przechowywaniu i przypominaniu. Ponadto istnieją jeszcze różne sposoby klasyfikacji pamięci.
Dziecko ćwiczy swoją pamięć już w okresie prenatalnym — słyszy i zapamiętuje głosy rodziców, rozpoznaje bicie serca, melodie, dźwięki z otoczenia mamy. Kilkumiesięczny maluch pamięta już twarze najbliższych osób, potrafi je odróżnić od obcych, zapamiętuje swoje ulubione zabawki, którymi się zawsze bawi, obrazy oraz kształty. Pamięć umożliwia również rozróżnianie obserwowanych przedmiotów, osób, a także np. zwierząt od roślin.
Czytaj więcej o Pamięć – niezwykle skomplikowana umiejętność …
Co robić, gdy maluch jest mało sprawny ruchowo mimo odpowiedniego stymulowania go, diety, zachęty i zapewnienia właściwych warunków rozwoju? Należy przede wszystkim pamiętać, że nie każde dziecko będzie sprawne jak wiewiórka. Nikt nie daje takiej gwarancji i chociaż sprawność ruchowa jest niezwykle ważna, trzeba wziąć poprawkę na indywidualne uwarunkowania każdego smyka. Nie zawsze wspieranie rozwoju ruchowego daje pożądane efekty.
Jeśli z jakiegoś powodu dziecko jednak nie wykazuje wysokiej sprawności ruchowej, rodzic powinien przede wszystkim takiego malucha otoczyć miłością i poczuciem bezpieczeństwa. Ważne są podejmowane próby, spontaniczna ciekawość malca, zabawa i pozytywne nastawienie. O co jeszcze można i trzeba zadbać?
Oglądanie telewizji jest bardzo łatwą i przyjemną formą spędzania czasu wolnego, a także coraz częstszą metodą na „uspokojenie dziecka”. Ruchome obrazki i dźwięk są bardzo atrakcyjne dla młodego odbiorcy i bardziej przyciągają uwagę niż rozmowa z rodzicem, przeglądanie książeczek, malowanie czy bieganie po podwórku.
Coraz więcej osób zdaje sobie sprawę, że nadmierne i długie oglądanie programów telewizyjnych przez dzieci jest szkodliwe. System nerwowy dziecka zostaje bowiem obciążony zbyt dużą ilością bodźców, które atakują układ słuchowy i wzrokowy, przez co zmuszony jest do nieustannej pracy, która prowadzi do jego zmęczenia. Często też emocje odczuwane przez dziecko podczas bajki bądź innego programu nie znajdują z kolei ujścia w formie ruchu, a niedojrzały układ nerwowy nie radzi sobie z ich nagromadzeniem. Może na tej drodze dojść do poważnych uszkodzeń, takich jak: zaburzenie koncentracji, trudności w skupieniu uwagi, drażliwość, nadpobudliwość. Czyż nie są to częste problemy wśród współczesnych dzieci? Czyż nie to właśnie utrudnia zdobywanie wiedzy, kontakty z rówieśnikami, a także porozumiewanie się w rodzinie? A co się dzieje, kiedy dziecko nie ogląda niczego w telewizji, ale bawi się obok włączonego odbiornika, często nie zwracając nawet na niego uwagi?
Wszystkie informacje o otaczającym nas świecie odbieramy dzięki zmysłom. Docierają one z ciała oraz z otoczenia i są niezwykle ważne podczas budowania wiedzy o sobie (swoim ciele, położeniu poszczególnych jego części) oraz wiedzy o świecie. W skrócie zatem można stwierdzić, że uczymy i rozwijamy się przez zmysły. Receptory zmysłowe rozlokowane są po całym ciele człowieka, a najważniejszym organem zarządzającym nimi jest mózg. Prawidłowa organizacja wrażeń sensorycznych (bodźców) napływających przez receptory nazywa się integracją sensoryczną. Nie zawsze niestety odbiór wrażeń generuje właściwe zachowania, nie zawsze bowiem dochodzi do rozwoju określonych umiejętności w kolejnych stadiach życia. Powoduje to powstawanie trudności w funkcjonowaniu i zachowaniu dziecka. Z problemów w zakresie integracji sensorycznej dzieci nie wyrastają — one „rosną” razem z nimi. Dlatego tak ważna jest wczesna interwencja, odpowiednia stymulacja i świadome wspieranie systemu nerwowego odpowiednio do wieku i etapu życia, aby mógł on prawidłowo odbierać, interpretować i organizować napływające ze zmysłów informacje.
Czytaj więcej o Wspieranie rozwoju systemu nerwowego dziecka …
Dysleksji rozwojowej nie da się całkowicie zapobiec, ale można znacznie złagodzić jej konsekwencje. Coraz częściej diagnozowane wśród dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym specyficzne trudności w uczeniu się (związane z czytaniem), można wcześniej przewidzieć i podjąć odpowiednie kroki stymulujące rozwój malucha. Symptomy ryzyka dysleksji można dostrzec w kolejnych etapach rozwojowych, poczynając od tych najwcześniejszych a przyglądając się osiągnięciom dziecka z zakresu motoryki dużej i małej, postrzegania wzrokowego i słuchowego, koordynacji wzrokowo-ruchowej, orientacji przestrzennej oraz rozwoju funkcji językowych i komunikacyjnych. Jeśli odpowiednio wcześnie zareaguje się na problemy rozwojowe dziecka i błędy, jakie pojawiają się najczęściej w jego działaniach czy pracach, to można zapobiec utrwalaniu się nieprawidłowych nawyków i pogłębianiu się dysfunkcji.
Czytaj więcej o Symptomy ryzyka dysleksji we wczesnym dzieciństwie …
Czytanie to nie tylko techniczne rozpoznawanie znaków, ale również zapoznawanie się z treścią, rozumienie myśli zawartych w tekście (a dalej przekład tych treści na własne kategorie rozumowania) oraz forma zachowania się polegająca na twórczym uczestnictwie w pisemnej postaci komunikacji społecznej. Korzyści płynące z czytania książek są bardzo liczne.
Bez umiejętności czytania nie jest możliwe funkcjonowanie we współczesnym świecie. Dzięki niemu bowiem zdobywamy i uzupełniamy wiadomości. Podstawowa umiejętność współczesnego człowieka to wszak umiejętność uczenia się (nauka trwa przez całe życie) i rozumowania.
Wprowadzając dziecka w świat ekspresji plastycznej, warto wykorzystać rysowane wierszyki. Stanowią one doskonałą zachętę do samodzielnego zmagania się z trudnościami twórczymi, jak też stymulują rozwój mowy, wyciszają, a także pobudzają. Krótkie rymowanki wypowiadane najpierw przez dorosłego towarzyszą rysunkom dziecka, opisując powstający obraz.
Rysowane wierszyki to sprawdzona forma wspierania rozwoju dziecka na kilku płaszczyznach, a także ciekawa propozycja na mile spędzony czas z rodzicem lub opiekunem. Dorosły pokazując maluchowi, jak narysować kozę, psa czy koguta, daje mu do zrozumienia, że zależy mu na byciu razem i wspólnym, radosnym tworzeniu. Wspieramy tym samym poczucie własnej wartości dziecka. Rysowane wierszyki stwarzają także okazję do rozmowy na temat aktualnie rysowanych przedmiotów.
Dziecko od najwcześniejszych lat żywo interesuje się otaczającym je światem, a szczególnie tym, co najbliższe mu — swoim ciałem i jego możliwościami. Mniej więcej około 3 miesiąca życia niemowlę z ciekawością ogląda swoje rączki i paluszki, z kolei starsze dzieci uważnie powtarzają pewne ruchy, tworząc z nich sekwencje, dzięki czemu ćwiczą precyzję rąk i poszerzają repertuar ich możliwości (motorykę małą). Wszystko to jest niezwykle istotne z punktu widzenia integralnego rozwoju dziecka i późniejszego funkcjonowania w dorosłym życiu.
Niepodważalną zaletą zabaw na palce i rączki jest to, że możemy wykonywać je wszędzie, nie potrzeba bowiem specjalnego miejsca, aby je przeprowadzić. Ponadto dzięki zabawnej formie wierszyków, a także prostej możliwości zilustrowania ich gestem, zarówno dzieciom, jak i dorosłym, dostarczają wiele radości. Stanowią też dobry pretekst do zacieśniania więzi rodzinnych, stwarzając okazję do bliższego kontaktu rodzica z dzieckiem. Podsumowując, zaspakajają podstawowe potrzeby psychiczne i emocjonalne dziecka.
Od dawna wszyscy wiedzą, że czytanie dziecku rozwija jego myślenie i postrzeganie. Każdy czytający rodzic staje przed problemem: co czytać? Gdzie szukać dobrej książki dla dzieci? Kupić czy pożyczać? Jakie książki dla dziecka są najlepsze?
Spróbujmy odpowiedzieć na podstawowe pytanie: jaką książkę wybrać dla jakiego dziecka? Sprawa nie jest prosta, ponieważ zależy od wielu czynników. Liczy się tutaj oczywiście wiek, zainteresowania naszej pociechy oraz to, jak długo jest w stanie skupić się nad tekstem. Czytaj więcej o Poznawanie przez czytanie – jakie książki dla dziecka …
Samo posłanie dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym do specjalisty raz w tygodniu (albo nieraz rzadziej) nie przyniesie takich rezultatów, jakbyśmy oczekiwali, jeśli w domu dziecko nie utrwala ćwiczonych sprawności aparatu mowy. Każdy rodzic powinien pamiętać, że logopeda zadaje zestaw ćwiczeń, które naprawdę warto wykonywać systematycznie, i udziela zestawu wskazówek do pracy z dzieckiem w domu. Wsparcie terapii logopedycznej ćwiczeniami w domu jest niezwykle istotne i przyspiesza rezultaty.
A oto kilka dodatkowych porad, których stosowanie zaowocuje postępami w terapii logopedycznej, wzbogaci zasób słów malucha oraz sprawi, że przedszkolak będzie wypowiadał się chętnie i bez trudu.
Fundacja Rodzice Przyszłości prowadzi kampanię społeczną, która zwraca uwagę na zjawisko przemocy emocjonalnej wobec dzieci. Do szóstego roku życia dzieci bezkrytycznie przyjmują świat przedstawiony przez rodziców i wychowawców. Chcemy uświadomić rodzicom oraz wszystkim tym, którzy zawodowo lub po przyjacielsku zajmują się dziećmi, jak wielkie znaczenie ma sposób porozumiewania się z dzieckiem, przekazywania mu informacji, poleceń i opisywanie świata.
Wspieranie i stymulowanie twórczego rozwoju dziecka są uzależnione od oddziaływań ze strony najbliższych mu osób, nauczycieli oraz środowiska życia. Rola rodziny czy szkoły jest niemalże oczywista, dlatego warto zwrócić uwagę na grupę rówieśniczą i otoczenie, w którym maluch dorasta. Społeczność, w jakiej funkcjonujemy, umożliwia zwiększenie zakresu posiadanych informacji, konfrontację poglądów i strategii rozwiązywania problemów, a ponadto stwarza klimat współdziałania i równie ważnego współzawodnictwa. Zarówno siła, jak i słabość grupy związane są z jej różnorodnością, ze ścieraniem się i przenikaniem odmiennych zainteresowań oraz osobowości jej członków.
Rozwój zdolności twórczych dziecka zależy od warunków życia oraz wartości i kultury, w której uczestniczy na co dzień. Reakcja otoczenia na oryginalność wytworów danej osoby ma znaczący wpływ na dalsze jej postępowanie, a zależna jest w dużej mierze od mentalności otoczenia oraz czasów, w których żyje „twórca”. Społeczna dezaprobata nowatorstwa i ludzi nieprzeciętnych, kojarzona głównie z minionymi stuleciami, wcale nie jest rzadkością. Lista społecznych czynników hamujących rozwój twórczy dziecka istnieje również współcześnie, mimo eksponowania potrzeby wspierania kreatywności od najmłodszych lat.
Czytaj więcej o Społeczne czynniki hamujące kreatywność dziecka …
Wychowanie dziecka traktujemy, jako jedno z najważniejszych życiowych zadań kobiety i mężczyzny. Podczas jego realizacji wymagane są aktywność i zaangażowania obojga rodziców i to już od pierwszych chwil życia potomka. Duży nacisk kładzie się ostatnio na prawidłową postawę ojca w procesie wychowawczym. Łatwo wymienić, że powinien on interesować się wszystkimi sprawami dziecka (nawet z pozoru błahymi), nie powinien go nigdy zawieść, nie wolno mu kłamać, powinien stanowić oparcie w każdej sytuacji. Ojciec jest bowiem ciągle obserwowany przez swoje dzieci, które na tej podstawie uczą się określonych zachowań, przejmują poglądy na różne tematy, poznają świat. Nie zawsze jednak prosto odnaleźć się w roli ojca-wychowawcy, który świadomie wspiera rozwój swojego dziecka. Ojcostwo to wielkie wyzwanie, a nie jest aż tak naturalne jak macierzyństwo. Dlatego warto poznać podstawowe zasady bycia ojcem.
Mężczyzna i kobieta, z racji zachodzących w świecie przemian, funkcjonują dziś w innych warunkach niż chociażby 100 lat temu. Pojawiły się nowe zadania oraz nowe cele, tak w życiu zawodowym, jak i rodzinnym. Role matki i ojca są do siebie co raz bardziej zbliżone. Funkcja mężczyzny w domu, chociaż ewoluuje, to zachowuje jednak swoje podstawowe założenia i znaczenie.
Ojciec, to ktoś obecny na co dzień, ktoś, kogo bliskość bardzo cieszy (?)
I chociaż miłość ojcowska jest inna od miłości matki,
bywa ona dla dziecka nie mniejszym źródłem radości i szczęścia
(Józef Augustyn SJ)
Noworodek przesypia większość dnia, potrafiąc jednak obudzić się o każdej porze na jedzenie lub kiedy odczuwa dyskomfort. Do tej pory wszystko miał zapewnione w brzuchu matki. Teraz znalazł się w innym środowisku. Niezbyt wyraźnie jeszcze widzi, nie zna zasad i nie pojmuje ogromu spraw. Nie można mu się dziwić… Niemowlak nadal nie odróżnia pór dnia, ale spania w nocy może już i musi się nauczyć. Oto podstawy dobrego usypiania niemowlaka.
1 czerwca jest w Polsce Dniem Dziecka. Tradycyjnie staramy się w wyjątkowy sposób uprzyjemnić ten czas naszym pociechom — i tym starszym, i tym najmłodszym. Warto przy tej okazji poznać ideę leżącą u podstaw powstania takiego dnia w roku, w którym świętuje każde dziecko.
Międzynarodowy Dzień Dziecka (MDD) ustanowiono w 1954 przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) dla upowszechniania ideałów i celów dotyczących praw dziecka zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych (1945). Zaapelowano tym samym, aby wykorzystać to święto do propagowania idei braterstwa i zrozumienia pomiędzy dziećmi na całym świecie oraz do promowania działań na rzecz ich pomyślnego rozwoju.
Rodzicielstwo bliskości jest sztuką, która opiera się na głębokiej więzi emocjonalnej, jaką może być związane dziecko z jego opiekunami. Ta niesamowita więź ma olbrzymi wpływ na jakość życia dziecka.
Prawie każda mama dobrze rozumie jak trudne może być rodzicielstwo/macierzyństwo. Jego cienie dotykają mnóstwo kobiet (na całym globie) funkcjonujących w tej jakże istotnej roli — matki. W chwilach zniechęcenia nasza rodzicielska i wyjątkowa intuicja, instynkty ulegają storpedowaniu przez wszystkowiedzącą postawę. Pojawiają się natarczywe bitwy typu: ‘kto postawi dziś na swoim dziecko czy ja (rodzic)?’, doświadczamy kolejnych rujnujących batalii, które męczą i sprawiają, iż macierzyństwo przypomina katorżniczą pracę. Wszystkowiedząca postawa jest (niestety) podsycana przez osoby, treści stojące sztywno na czele straży chroniącej absolutne prawdy dotyczące procesu wychowawczego. Ta mało elastyczna straż występuje szczególnie często w osobach naszych mam, teściowych, koleżanek (i tego całego najazdu babińca), pojawia się także w mediach oraz wszelkiego rodzaju poradnikach. Czytaj więcej o Rodzicielstwo bliskości – z uczuciem i zrozumiem …
Wiadomo, że matka jest wyjątkową postacią w życiu dziecka. Oczywiście w procesie wychowania rola matki jest tak samo istotna, jak ojca, niemniej warto sobie zdawać sprawę z różnic, jakie wiążą się z nimi. Matka jest tą osobą, która przez 9 miesięcy ma najbliższy kontakt z maleństwem i po urodzeniu bardzo szybko zaczyna rozumieć swoje dziecko. To między nią a niemowlakiem istnieje początkowo najsilniejsza więź. To na jej cechach biologicznych i psychicznych, zachowaniach ideowych, systemie wartości, na wzorcach postępowania zaczerpniętych z grupy społecznej, w której żyje, bazuje nowy człowiek w trakcie swego dorastania. Rodzice stanowią bowiem pierwszy punkt odniesienia w życiu dziecka.
Masaż małego dziecka daje wiele korzyści zarówno rodzicowi, jak i dziecku. Dotyk kochającego opiekuna wyraźnie wzmacnia więź pomiędzy nim a niemowlakiem. Ponadto masaż dziecka sprzyja jego rozwojowi. Warto jednakże znać kilka podstawowych założeń związanych z tą czynnością.
Regularny masaż pozwala rodzicowi odkryć, jak wiele mogą zdziałać jego dłonie — pieszczą maleństwo, uspokajają je, rozweselają, dodają mu pewności, uczą zaufania, a nawet łagodzą ból. Dla malucha taka forma dotyku stanowi ponadto mobilizację sił witalnych po porodzie, dzięki czemu dziecko lepiej radzi sobie z adaptacją w środowisku zewnętrznym. Ma tym samym mniejsze poczucie zagrożenia w otaczającym je świecie.
USG jest obecnie jednym z najczęściej wykonywanych badań diagnostycznych w ciąży. Bywa, że dziecko w brzuchu mamy jest „podglądane” przy niemal każdej wizycie u ginekologa. Celem badania USG w ciąży jest wstępna ocena wszystkich narządów płodu, ocena ryzyka wystąpienia u dziecka najczęstszych chorób będących skutkiem wad chromosomalnych (zespoły Downa, Edwardsa i Pataua) oraz ocena wieku ciążowego.
Każde dziecko przychodzi na świat ze zdolnością wydawania dźwięków, które pomagają mu w komunikacji z dorosłymi. Mowa to nie tylko wyrazy i poprawne konstruowanie zdań, ale także umiejętność rozróżniania i rozumienia komunikatów innych ludzi oraz porozumiewanie się za pomocą mimiki i gestów. Dziecko na początkowym etapie swojego życia powinno szybko pojąć, że dźwięk ma odpowiednią moc sprawczą i wywołuje określoną reakcję otoczenia. Dlatego typowy rozwój mowy dziecka w pierwszym roku życia przebiega w określony sposób.
Czytaj więcej o Rozwój mowy dziecka w pierwszym roku życia …
Kontrolowana stymulacja poprzez masaż ciała przyspiesza rozwój mózgu i układu nerwowego dziecka, poprawia krążenie, usprawnia napięcia mięśniowe, redukuje objawy stresu i drażliwości (pobudza wydzielanie endorfin). Zalecany jest także wcześniakom. Masaż niemowlęcia to wspaniała czynność podtrzymująca zdrowie i stymulująca rozwój malucha.
Bezpośredni kontakt rodzica z ciałem noworodka uczy dziecko wrażliwości na dotyk, rozwijając w nim świadomość siły tego zmysłu. Dzięki regularnym masażom może ono odczuwać większą harmonię ze swoim ciałem również w następnym okresie życia. Dla rodzica jest to z kolei najlepszy moment na poznanie swojego dziecka, jego wrażliwości i reakcji. Masaż niemowlęcia buduje i zacieśnia więzi rodzica z dzieckiem od pierwszych jego chwil na świecie. Czytaj więcej o Masaż niemowlęcia …
Dotykanie delikatnej skórki małego dziecka, poczucie pod palcami ciepła jego ciała i usłyszenie bicia jego serduszka to niezwykle ważne momenty w życiu zarówno maleństwa, jak i jego rodzica. Pozwalają na przekazywanie uczuć, a tym samym nawiązanie bliższego kontaktu z dzieckiem. Znaczenie zmysłu dotyku jest ogromne już od pierwszych chwil po urodzeniu, ale rozwój jego receptorów i odbieranie wrażeń rozpoczynają się już wcześniej.
Czytaj więcej o Zdrowie, stymulacja rozwoju i budowanie więzi – znaczenie zmysłu dotyku …
Dobra, słoneczna pogoda to wspaniała okazja na rodzinne spacerowanie po mieście. Oczywiście podczas innej aury również można wspólnie się przechadzać, jednak taki czas zachęca dużo bardziej do wyjścia z domu. Podczas miejskich wędrówek każda rodzina lubi robić coś innego. Jedni preferują spokojne przechadzanie się po parku lub okolicy, a inni uwielbiają pełne przygód wędrówki z atrakcjami będące pretekstem do poznania ciekawych miejsc, ludzi lub rzeczy. Dla tych, którzy do tej pory nie przekonali się do spacerów w wolnym czasie i uważają je za nudne, podajemy kilka inspiracji.
Zabawa klockami to niezwykle rozwijająca czynność. Nie tylko usprawnia motorykę małą, ale również zapoznaje dzieci z prawami logiki, ćwiczy cierpliwość, kreatywność, koncentrację i zachęca do realizacji określonych planów poprzez konstruowanie. Umiejętność ustawiania klocków oraz dopasowywania elementów przydaje się również wtedy, kiedy pojawiają się problemy z koordynacją motoryki małej u starszego dziecka (w wieku wczesnoszkolnym i szkolnym). Mogą one objawiać się trudnościami podczas malowania, pisania, wiązania sznurowadeł, zapinania guzików, łączenia przedmiotów lub wycinania nożyczkami. Warto zatem wcześniej ćwiczyć z dzieckiem.
Zrozumienie niemowlaka bywa z początku trudne i nie od razu rodzice potrafią odczytać wszystkie sygnały, jakie wysyła do nich ich dziecko. Może upłynąć nieco czasu, zanim komunikacja z noworodkiem stanie się skuteczna. Istnieje na szczęście kilka elementów tego swoistego języka, stałych dla każdego malucha. Warto je poznać, aby od pierwszych chwil wiedzieć, co pragnie zakomunikować nasza pociecha.
Noworodek w dwojaki sposób może zawiadamiać otoczenie o swych potrzebach, problemach i radościach: płacząc lub wykonując charakterystyczne gesty oraz miny. Dzieci bowiem rodzą się z pakietem umiejętności pozwalającym okazywać większość emocji. Jest im to potrzebne, aby wywołać odpowiednią reakcję dorosłych, od których są zależne. Dalszej komunikacji maluchy uczą się już od rodziców w kolejnych etapach rozwoju.
Czytaj więcej o Miny niemowlaka, czyli pierwszy kontakt z dzieckiem …
Umysł to nie dzban, który należy wypełnić,
Ale ognisko, które wypada zapalić.
Plutarch
Kreatywność we współczesnym świecie jest właściwością bardzo pożądaną. W dzieciństwie twórcza fantazja, dynamizm odkrywcy oraz pomysłowość stoją na najwyższym poziomie i są cechą typową dla każdego człowieka. Co się dzieje potem? Czemu u jednych zalety twórczego umysłu nie zanikają, a u innych naturalna i pełna pasji pomysłowość wygasa?
Dzieci dorastając, nabywają nowe umiejętności, poznają reguły i dostosowują się do wymagań środowiska, w jakim przychodzi im żyć. To, jaki poziom kreatywności zachowa się na późniejsze etapy życia, zależy w dużym stopniu od tego, czy dziecięca twórczość, pomysłowość oraz fantazja były odpowiednio stymulowane, wzmacniane i pielęgnowane przez najbliższe otoczenie.
Podczas malowania dziecko silnie się koncentruje, wszystkie myśli i ruchy skupia na ukończeniu swojego dzieła. W danym momencie nie liczy się dla niego nic innego. Dzięki temu na zwykłej kartce papieru powstają powoli obce, fantastyczne światy, wymarzone przedmioty i przygody. Obserwując dziecko podczas pracy nad obrazkiem, widzimy, ile zapału ono w to wkłada, jak stara się połączyć wytwory swojej wyobraźni z rzeczywistością. Należy jednak uważać, aby nie zadusić tego kreatywnego płomienia. Łatwo to uczynić zbytnim lub wymuszonym zachwytem, nachalnymi pytaniami o szczegóły, ignorancją. Dzieło małego artysty trzeba docenić, czasem wyszukując punktu zaczepienia, np. „Twój obrazek bardzo mi się podoba, ponieważ użyłeś ładnych kolorów…” albo „Takie domu jeszcze nigdy nie widziałam, to bardzo ciekawy pomysł…”. Pochwała powinna być szczera i z umiarem, aby nasz domowy artysta nie poczuł się potraktowany niepoważnie.
Czytaj więcej o Malowanie – fantastyczna podróż w głąb siebie …
Zabawy, a później także gry, od pierwszych dni mają ogromny wpływ na rozwój małego człowieka i przystosowanie go do późniejszego życia. Przedstawiciele wielu nauk (psychologii, pedagogiki, socjologii, etnografii i historii kultury) podkreślają ponadto społeczne źródła oraz humanistyczne wartości zabawy. Przede wszystkim ta forma aktywności człowieka, związana najsilniej z okresem dzieciństwa, ale nie zanikająca w pełni w późniejszym wieku, silnie kształtuje osobowość, uczy dzielić się z innymi, dawać, brać, współpracować i pomaga odnaleźć własne miejsce w grupie.
Społeczny charakter życia ludzkiego związany jest z koniecznością przestrzegania określonych reguł, umiejętnością zachowania się i postępowania. Dziecko musi to opanować odpowiednio wcześnie i we właściwy sposób, jeśli ma prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie. To właśnie w czasie wspólnych zabaw i wszelakich gier w przystępny i przyjemny sposób mały człowiek opanowuje podstawowe zasady obowiązujące podczas obcowania z rówieśnikami i osobami dorosłymi. Przydatne mogą się okazać również planszówki dla dzieci.
Najważniejszą wartością zabawy jest zatem to, że stanowi ona działanie silnie wpływające na rozwój na wielu płaszczyznach, przy czym wykonywane jest dla własnej przyjemności z udziałem wyobraźni i twórczych emocji.
Przez wielu postrzegane są jako relikt przeszłości, czasów, kiedy nie było telewizji ogólnie dostępnej bądź jej oferta prezentowała się nader ubogo, nie było też komputerów i mnogości gier przed ekranem w pięknej oprawie graficznej, nie było konsoli, nie było tabletów oraz smartfonów „usprawniających” motorykę małą (palce) dziecka i jego wiedzę technologiczną. Może dlatego zostały zapomniane, bo mało kto obecnie wierzy, że takie czasy kiedyś były? A chodzi o stare, poczciwe gry planszowe, które zapowiedział już tytuł, a które odradzają się z wielkim szumem i mnogością tematów oraz propozycji. I nie są to tylko gry planszowe dla dzieci.
Planszówki zdecydowanie wracają do łask i na nowo podbijają serca coraz szerszych kręgów graczy. Nie pokonał ich telewizor, nie pokonał komputer, nie pokonał Internet.
Dla wielu dorosłych słowa „matematyka” i „zabawa” nie mają ze sobą absolutnie nic wspólnego. Dla wielu z nas matematyka w okresie szkolnym była torturą, czymś, co „musimy” zrobić i czymś, czego nie rozumieliśmy i nigdy nie zrozumiemy. Zabawa natomiast była czymś, co uwielbialiśmy. Małe dzieci uczą się matematyki przez cały czas poprzez różnego rodzaju zabawy, w większości nieświadome tego. Od chwili urodzenia otoczone są wrażeniami zmysłowymi. Kształty szczególnie nabierają natychmiastowego znaczenia. Dzieci reagują instynktownie na układ kształtów, które tworzą ludzką twarz. Matematyka jest wszędzie w domu. Przy wsparciu rodziców dzieci mogą zrozumieć wiele matematycznych pojęć poprzez właśnie zabawę i z przyjemnością stawiać swe pierwsze kroki z matematyką.
Ortofonia to dział językoznawstwa i logopedii artystycznej, zajmujący się ustalaniem zasad poprawnej wymowy. Ćwiczenia ortofoniczne mają za zadanie doskonalenie i usprawnianie wymowy w celu prawidłowego kształtowania wymowy oraz zapobiegania powstawania zaburzeń artykulacyjnych.
Istnieją dwa rodzaje ćwiczeń ortofonicznych. Pierwszy z nich to ćwiczenia wstępne, do których zaliczamy: ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, logorytmiczne, słuchowe oraz ćwiczenia usprawniające narządy mowy. Drugi rodzaj ćwiczeń ortofonicznych to ćwiczenia bezpośrednio związane z procesem mówienia, czyli ćwiczenia artykulacyjne.
Ćwiczenia oddechowe. Podstawowym celem tych ćwiczeń jest nauczenie różnicowania fazy wdechowej i wydechowej, jak również przedłużania fazy wydechowej. Często też dzieci mają trudności z oddychaniem podczas mówienia, co szczególnie wyraźnie słychać podczas recytacji wierszyków. Dlatego też podczas zabaw, w których prowadzone są ćwiczenia oddechowe, dziecko powinno nauczyć się prawidłowego sposobu operowania oddechem. [Nasze propozycje zabaw oddechowych] Czytaj więcej o Ćwiczenia ortofoniczne – droga do poprawnej i wyraźnej wymowy …
Jak przeważnie wygląda zabawa z niemowlęciem?
Zabawa z niemowlęciem, jak kopanie w ruchome lub gumowe bryły, może nie wyglądać dobrze, ale prawie każda aktywność jest przyjemnością i bywa niezbędna dla rozwoju dziecka. Nawet na tak wczesnym etapie rozwoju dzieci wykorzystują zabawę do nauki. Kiedy dziecko się bawi, jego mózg pracuje, przetwarzając napływające informacje w treściwe wzorce, a dziecko zyskuje kontrolę nad sobą i środowiskiem. Zabawa z niemowlęciem może nieść korzyści zarówno dla dziecka, jak i rodzica.
Miej zabawę z każdej okazji, jaką dostajesz!
Zabawa powinna wypełnić większość czasu twojego dziecka, poza snem i karmieniem. A ulubiona w tak wczesnym wieku zabawka maluszka to ty. Nie musisz się szczególnie wysilać: dobrze znana „zabawa w chowanego” na przykład uczy trwałości obiektu, to znaczy, że gdy czegoś nie widać, to i tak wciąż jeszcze istnieje. Zabawa z niemowlęciem w „Kosi, kosi łapki” wspiera z kolei koordynację wzrokowo-ruchową maluszka.
Nie jest rzadkością, że rodzice małych dzieci martwią się o rozwój dziecka na różnych etapach. Jako rodzic chcemy, aby nasze dzieci odpowiednio rozwijały się i bardzo często porównujemy naszego malucha do innych dzieci. Nie wystarczą nam zapewnienia przyjaciół czy rodziny, że wszystko jest w porządku. Ale kiedy rodzic faktycznie powinien być zaniepokojony, jeśli chodzi o rozwój mowy swojego dziecka?
Pierwszą rzeczą, jaką rodzic powinien wiedzieć, to jest fakt, że zakres „typowego” rozwoju jest szeroki, pomiędzy 12-24 miesiącem życia. Podczas gdy jedno 18-miesięczne dziecko potrafi mówić krótkimi zdaniami, drugie może posługiwać się tylko kilkoma słowami. Mimo tego oba maluchy mieszczą się w średnim zakresie rozwoju. Ważne jest umiejętne porównywanie swojego dziecka do innych. Istnieją pewne „czerwone światełka”, które wskazują, że najwyższy czas, by zwrócić uwagę na problem w zakresie rozwoju społecznego, mowy i języka…
Czytaj więcej o Kiedy powinniśmy się niepokoić o rozwój mowy naszego dziecka? …
Dekodowanie pisma to podstawowa umiejętność ucznia, potrzebna mu do poznawania świata. Ale zanim dziecko zacznie czytać sprawnie, ma przed sobą długą drogę. Tylko od dorosłych zależy, czy droga ta będzie prostą i szeroką aleją, a nauka czytania przyjemnym po niej spacerem, czy też wąską, kamienistą ścieżką, po której będzie kroczyło z trudem. Co więc decyduje o powodzeniu? Gotowość do czytania nie pojawia się nagle, lecz kształtuje od początku życia. Właściwa stymulacja procesów poznawczych — takich jak spostrzeganie, odbieranie wrażeń, wyobraźnia, koncentracja uwagi, myślenie i pamięć — to podstawa sukcesu.
Rozwój mowy rozpoczyna się już od momentu poczęcia. Okres prenatalny trwa 38-42 tygodni życia płodowego. Faza ta jest dla przyszłości dziecka ogromnie ważna (etap przygotowawczy, od 3-9 miesiąca życia płodowego). Rozwój mowy w okresie prenatalnym również nie pozostaje bez znaczenia.
Profesor Leon Kaczmarek twierdzi, że narodzenie nie jest początkiem, lecz jedynie jednym z etapów życia, a więc rozwój mowy zdecydowanie ma swój początek już w życiu płodowym.
W trzecim miesiącu życia płodowego wykształcają się narządy mowne i od tego momentu rozpoczyna się ich funkcjonowanie. Rozwijają się obszary myślowe, drogi nerwowe, krtań, płuca, słuch, wzrok, centralne ośrodki słuchowe, wzrokowe itp.
Jednym z pierwszych zjawisk jakie odbiera płód i rejestruje w pamięci są zjawiska rytmiczne.
Czy dziecko może się czegoś nauczyć, bawiąc się klockami? Zdecydowanie tak! Czy można uczynić klocki wstępem do matematyki? Warto się przekonać i poznać ich walory.
Gdy dzieci bawią się klockami, pracują nad rozwiązaniem problemu i wczesnych pojęć matematycznych. Podczas zabawy odkrywają i eksperymentują, poznają pojęcia matematyczne: rozmiar, kształt, wagę, faktury i kolor. W kolejnym etapie budując z klocków, zaczynają uczyć się o długości, wysokości i przestrzeni.
Dzieci usprawniają swoje ręce, podnosząc klocki, układając je lub dopasowując je do siebie. Układanie i montaż klocków rozwija koordynację ruchową i koordynację wzrokowo-ruchową.
Wreszcie, dzieci uczą się współpracować i wspólnie bawić. Uczą się szanować i cenić własną pracę, a także innych.
Orientacja przestrzenna to kształtowanie umiejętności, które pozwalają dziecku dobrze orientować się w przestrzeni i swobodnie rozmawiać o tym, co się wokół niego znajduje. Jest warunkiem dobrego funkcjonowania w otaczającej rzeczywistości. Proces jej kształtowania trwa kilka lat.
Poznawanie przestrzeni zaczyna się od świadomości własnego ciała, a więc od poznania swojego ja. Najpierw dziecko kształtuje poczucie — to jestem ja, tak wyglądam, mam swoje imię, wiem jak nazywają się części mojego ciała. Taka świadomość pozwala na rozpatrywanie otoczenia ze swojego punktu widzenia, tzn. dziecko zdaje sobie sprawę z tego że coś znajduje się przed nim lub za nim, jest nad nim lub pod nim. Uczy się określać kierunki i położenie w stosunku do swego ciała.
Czytaj więcej o Orientacja przestrzenna — etapy rozwoju i wspieranie …
Dzieci często mają problem z przejściem z aktywności w ciągu dnia do spokoju nocy. W tym, jak wyciszyć dziecko przed snem z pomocą przychodzą wieczorne rytuały. Powtarzające się sytuacje dają dzieciom jasność i orientację, szczególnie wtedy, gdy maluchy są zmęczone i marudzą.
Dzieci uwielbiają rytuały, ponieważ dają im poczucie bezpieczeństwa i spokój. Szykowanie do snu zaczyna się więc na długo przed położeniem się dziecka do łóżka. Do wieczornych rytuałów należy zarówna fizyczna aktywność dziecka, jak i późniejsze wyciszające zabawy oraz zajęcia, wspólne zjedzenie kolacji, rozmowa z rodzicami, rodzeństwem, mycie, szczotkowanie zębów i na koniec samo położenie się do łóżka. Śpiewanie piosenek, opowiadanie bajek, czytanie książeczek są zakończeniem wieczornego rytuału.
Muzykalność dziecka rozwija się już w pierwszych miesiącach i w pierwszym roku życia. Te zadatki muzykalności, pobudzane, rozwijają się tak, że w trzecim roku życia u niektórych dzieci można stwierdzić już pewien stopień rozwoju słuchu muzycznego, poczucia rytmu, pamięci i zainteresowań muzycznych.
Wiek 3/4/5 lat, to dla części dzieci dwa pierwsze lata pobytu w przedszkolu. W tym okresie istotne funkcje we wszystkich dziedzinach rozwoju dziecka przypadają zabawom, które dzieci zawsze łączą się z ruchem i muzyką dziecięcą. W tym wieku niemal wszystkie dzieci wykazują zainteresowanie rytmicznymi i brzmieniowymi walorami słów, tworząc z nich struktury rytmiczne. Rozwija się również zdolność powtarzania i pamiętania melodii. Łatwiejszy do zapamiętania jest rytm niż melodia piosenki, stąd śpiew przypomina zbiorową rytmiczną recytację. Nieczystość śpiewu jest wynikiem słabej pamięci i wyobraźni muzycznej.
Kiedy rozpocząć kontakt dziecka z muzyką? To pytanie zadaje sobie wielu świadomych rodziców, którzy zdają sobie sprawę z wartości muzyki w życiu człowieka. Wielu pedagogów twierdzi, że muzyka ma istotny wpływ na dziecko już w życiu płodowym. Lekarze i psychologowie zastanawiali się, kiedy dziecko w łonie matki potrafi przyjmować wydarzenia akustyczne jako treści duchowe, które mogą być przywoływane także po urodzeniu. Z wielu badań wynika, że bicie serca matki i jej głos przypominają się w związku z poczuciem bezpieczeństwa.
Baczna obserwacja pozwala dostrzec, poprzez jakie działania dziecko wyraża się najchętniej i najbardziej swobodnie. Jeśli na pewnych zabawach skupia swoją uwagę dłużej niż inne dzieci zazwyczaj będzie to oznaczać, że wykazuje większe zainteresowanie lub zdolności w danej dziedzinie. Dla jednego malucha będzie to rysowanie, dla innego muzyka lub sport. Rolą rodziców jest stworzenie takich warunków, w których te zainteresowania będą mogły się swobodnie rozwijać. Poniżej kilka uwaga o tym, jak rozwijać talenty dziecka.
W dążeniu do wydobycia drzemiącego w dziecku potencjału należy pamiętać, by nie stawiać mu zbyt wysokich wymagań, a przede wszystkim nie zniechęcać go, m.in. poprzez krytyczne oceny. To co powinniśmy robić to doceniać zaangażowanie i postawę twórczą malucha.
Zabawa pomaga dzieciom rozwijać się intelektualnie, emocjonalnie, estetycznie, ruchowo i duchowo. Uczy funkcjonowania w społeczeństwie i relacji z innymi. Kształtuje charakter i nastawienie do świata. Uczy życia. Oto cała magia zabawy.
Jak dzieci 3-5-letnie się bawią: Lepsza znajomość języka przemienia dzieci w tym wieku w małych gawędziarzy. Fantazjowanie, odgrywanie ról staje się bardziej rozwinięte i wyszukane. Dzieci mogą lepiej zrozumieć skomplikowane pojęcia, takie jak czas czy relacje między obiektami. Lepsze umiejętności motoryczne oznaczają, że są sprawniejsze fizycznie, zdolne do nauki jazdy na rowerku, potrafiące precyzyjnie rzucać i łapać piłkę.
Postępy te również pomagają dzieciom bawić się z innymi. Jest to czas, gdy wielu z nich zawiera pierwsze przyjaźnie.
Komunikacja rozpoczyna się już w momencie narodzin dziecka. Gdy przytulasz swoje dziecko, ono wie, że przekazujesz mu informacje: „Kocham Cię. Daje ci bezpieczeństwo i ciepło”. Proces uczenia się języka rozpoczyna się podczas zdrowych relacji we wczesnym niemowlęctwie. Dziecko i rodzic tworzą między sobą specjalne połączenia poprzez ich unikalny sposób komunikowania. Eksperci twierdzą, że rodzic sprawia wówczas, że dziecko czuje się bezpieczne a także wpływa na początki jego nauki i rozwoju. Jest wiele narzędzi do rozpoczęcia rozmów… za pomocą słów, dźwięków, dotyku, mimiki, uścisku, głaskania. Wystarczy dobrze się bawić z dzieckiem, a na pewno zostanie to odkryte.
W pierwszych tygodniach i miesiącach życia dziecka, ty i twoje dziecko będziecie dokonywać wielu odkryć, jak tworzyć między wami więzi. Twoja twarz i twój głos przyniesie w odpowiedzi uśmiech dziecka. Twoje dziecko będzie kopać i machać rączkami, aby pokazać, że jest podekscytowane, gdy cię widzi. Będzie patrzyć w twoje oczy, słuchać twojego głosu i uważnie obserwować, jak twoja mimika twarzy się zmienia. Te przyjemne interakcje społeczne są pierwszym krokiem w drodze komunikacji między dzieckiem a rodzicem.
Czytaj więcej o Pierwsze kroki w komunikacji z dzieckiem niedosłyszącym …
Rodzice pełnią ważną rolę, kiedy pada wybór zabawki dla niemowląt. Należy być świadomym potrzeb swojego dziecka i jego umiejętności. Nie wszystkim dzieciom sprawia radość ten sam rodzaj zabawy.
Dziecko poznaje swoje otoczenie za pomocą wszystkich pięciu zmysłów (wzrok, słuch, smak, zapach i dotyk). Dziecko w tym wieku uczy się również przyczyny i skutku. Zabawki odpowiednie dla tej grupy wiekowej obejmują:
– bezpieczne lusterka;
– grzechotki;
– zabawki do układania jedno na drugie;
– proste zabawki z wyskakującymi elementami;
– książki z obrazkami;
– zabawki muzyczne;
– zabawki do wciskania;
– dziecięce huśtawki;
– gryzaki i zabawki do gryzienia.
Rola rodzica w zabawie z dzieckiem jest niezwykle istotna, ponieważ podczas zabawy tworzą się silne więzi między rodzicem a dzieckiem. Rodzic na początkowym etapie rozwoju swego dziecka kieruje także zabawą, wytyczając tory i granice. Warto mieć jeszcze kilka aspektów zabawy z dzieckiem na uwadze.
Rodzice są pierwszymi towarzyszami zabaw dziecka.
Oto kilka wskazówek do gry z dzieckiem:
Interakcja – najcenniejsze we wspólnej zabawie jest, gdy dorosły bierze czynny udział w zabawie, jest u boku dziecka, a nie tylko dostarcza zabawek lub nadzoruje.
Obserwacja – uważne obserwowanie swojego dziecka pozwala określić jego poziom umiejętności i zainteresowania.
Zabawa jest naturalną formą aktywności dziecka charakterystyczną dla wieku przedszkolnego i wczesnoszkolnego. To jedna z najważniejszych „sił napędowych” rozwoju dziecka, odpowiadająca jego potrzebom. Zabawa jest działalnością wykonywaną dla przyjemności w ten sposób dostarcza dziecku zadowolenia, wielu przeżyć, emocji i doświadczeń. Rola zabawy jest zatem bardzo ważna. Natomiast gra jest to już zabawa ujęta w pewne reguły, zasady.
We współczesnej pedagogice, coraz więcej mówi się o roli zabawy i gier w rozwoju dziecka, i traktuje się je jako metody wychowawcze, które uczą, bawią, utrwalają poznawane treści, integrują grupę, pomagają w poznawaniu się uczestników, uczą zachowywania reguł, wpływają na dobrą atmosferę w grupie, podnoszą humor, dają poczucie wartości, radości, sukcesu, uczą przyjmowania niepowodzeń, zajmują czas, rozwijają zdolności, intelekt, kształtują osobowość, rozwijają kreatywność, zmuszają do poszukiwania nowych rozwiązań, rozwijają aktywność, dają relaks.
Katarzyna Nowogórska, ekspert z firmy Helen Doron Early English przekonuje, że rozpoczęcie nauki języków obcych we wczesnym dzieciństwie sprawia, że maluch opanuje wszystkie nowe umiejętności bez większych trudności i w sposób całkowicie naturalny. Warto zaznaczyć, że do 6. roku życia mózg dziecka rozwija się w zawrotnym tempie — okres ten jest więc najlepszym do przyswajania wiedzy. Jednak to, czy nauka przyniesie zadowalające efekty zależy od sposobu, w jaki prowadzone są zajęcia.
Bajki terapeutyczne są to krótkie opowiadania z morałem, które są tworzone dla dzieci w wieku od 3 do 9 lat. W tych opowiadaniach świat jest widziany z dziecięcej perspektywy. Głównym zadaniem bajek–pomagajek jest redukowanie i przezwyciężanie stresu, uspokojenie wspieranie dzieci oraz zredukowanie problemów emocjonalnych. Bajka terapeutyczna jest to utwór adresowany typowo do dzieci, świat tam jest postrzegany z perspektywy dziecięcej, występują postacie czarodziejskie. Za pomocą bajki dziecko poznaje rozwiązania trudnych sytuacji i nie przekracza własnych granic. Wszystkie przekazywane informacje pochodzą ze świata bajek, czyli świata, które dziecko rozumie najlepiej, czuje się więc zrozumiane i bezpieczne. Oto niezwykła bajkoterapia.
Najważniejszym narządem człowieka jest mózg. To on odpowiada za nasz reakcje, zachowania i odruchy. Mózg dziecka zaczyna funkcjonować jeszcze przed porodem. Według badań 75 proc. komórek mózgowych powstaje jeszcze w czasie, gdy maluszek przebywa w brzuchu matki, a jedynie 25 proc. — już po urodzeniu. Rozwój tych komórek zależy również od mam. W pierwszym trymestrze ciąży powinny one spożywać produkty bogate w DHA — kwas tłuszczowy z grupy Omega-3, zawarty np. w tłustych rybach. On bowiem wykazuje korzystne działanie na rozwój mózgu, układu nerwowego i narząd wzroku. Powstały nawet suplementy diety, które umożliwiają uzupełnianie tych kwasów (dzienna dawka to nawet 200-600 mg DHA dziennie).
Słuchaj dokładnie słów swojej pociechy i wypisuj błędy wymowy, które najczęściej maluch popełnia. Jeżeli jesteś z jakiegoś powodu zaniepokojona, skonsultuj się z logopedą. Najpierw sprawdź, czy prawidłowa jest ruchomość języka twego trzylatka. Poproś, by dotknął nim do nosa albo polizał górną wargę. Jeśli nie jest w stanie tego zrobić, oznacza to, że błonka pod językiem (tzw. wędzidełko) jest zbyt krótka. Wtedy może się zdarzyć, że w przyszłości dziecko będzie miało kłopoty z prawidłowym wymawianiem głosek: sz, rz, cz, dż, 1, t, d, r (przy ich wymawianiu potrzebny jest ruch języka do góry). W takich przypadkach lekarze zazwyczaj namawiają do zabiegu podcięcia wędzidełka.
W dobie intensywnego rozwoju mediów, jak: telewizja, prasa czy Internet, książka wydaje się czymś bardzo nieatrakcyjnym. Nie trzeba się jednak wcale natrudzić, aby po nią sięgnąć. Mamy do dyspozycji biblioteki, księgarnie, a to nie zajmuje dużo czasu. Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że głośne czytanie jest proste i dzieci je uwielbiają!
Nie potrzeba specjalnych nakładów finansowych, by czytać dzieciom. Każdy może to robić. Nie trzeba także mieć żadnych tytułów naukowych, by czytać dzieciom. Bliski kontakt rodzica z dzieckiem w czasie spędzenia tych paru minut przy czytaniu jest bezcenny. Dziecko czuje się kochane, bezpieczne, pożytecznie spędza czas z mamą, tatą i co najważniejsze — czuje się ważne. Trzymane jest w ramionach, siedzi na kolanach czy na dywanie z rodzicem, który całą swoją uwagę skupia właśnie na nim. Wysila się, stymuluje odpowiednio głos, robi dziwne miny, by było zadowolone. To tez jest bardzo ważny element bliskiego kontaktu z dzieckiem.
Czytaj więcej o Dzieci uwielbiają, gdy rodzice im czytają! …
Z badań prof. zw. dr hab. Edyta Gruszczyk-Kolczyńskiej dotyczących uzdolnień matematycznych dzieci wynika, że rozpoznanie dzieci uzdolnionych matematycznie nie jest proste. Nauczyciele ze szkół często mylą się w ocenie możliwości dzieci. Dzieci te bywają postrzegane jako trudne, z problemami w zachowaniu. Już po pierwszych miesiącach nauki szkolnej przestają manifestować swoje naturalne umiejętności umysłowe.
Niestety po przeprowadzeniu badań na grupie istotnej statystycznie można stwierdzić, że przed rozpoczęciem nauki w szkole co czwarte dziecko przejawia (według przyjętych kryteriów) wybitne i naturalne uzdolnienia matematyczne, a po 8 miesiącach nauki w klasie I tylko co ósme dziecko demonstruje takie uzdolnienia.
Pamiętajmy, że przeglądając książeczki dziecko, poznaje nowe słowa i utrwala te znane. Czytając dziecku, uczymy je ważnych umiejętności, jakimi są słuchanie, rozpoznawanie przedmiotów na obrazkach, postaci czy zwierząt. Badania dowodzą, że dziecko w wieku 12-18 miesięcy, mające kontakt z książeczkami, w przyszłości lepiej opanowuje naukę czytania i pisania. W tym okresie najważniejsze jest, by czas z książką był dla malucha przyjemnością. Dzięki odpowiedniemu podejściu można nauczyć małe dziecko miłości do książek, a naprawdę warto.
Czytaj więcej o Jak nauczyć małe dziecko miłości do książek? …
Nauka angielskiego małego dziecka, w wieku 5, 6 czy 7 lat, opiera się przede wszystkim na procesach pamięciowych i na tę sprawność należy zwrócić szczególną uwagę. Podczas rozmowy trzeba jak najczęściej zwracać się do dzieci w języku angielskim, obrazując polecenia odpowiednim gestem, np. rodzic, wskazując na krzesło, mówi: Sit down, please. Wczesne wprowadzanie prostych zwrotów spowoduje, że po krótkim czasie dziecko będzie na nie prawidłowo reagowały. Również pochwały za wszelkie przejawy aktywności powinny być formułowane po angielsku, np.: Great! Well done! itp.
Czytaj więcej o Podstawowe zasady w nauce maluchów angielskiego …
Z badań nad tym jak dzieci uczą się liczyć (wyniki badań podaje E. Gruszczyk-Kolczyńska) wynika, że dzieci najpierw przyswajają sobie prawidłowości, których należy przestrzegać przy liczeniu. Jednocześnie, ale stopniowo, uczą się liczebników. Dlatego nie jest tu ważne sprawne odliczanie, lecz to, czy dziecko wie, jak się liczy i czy potrafi przestrzegać określonych reguł.
Nim dziecko policzy przedmioty, musi je wyodrębnić z otoczenia. Może to być gest ręki, spojrzenie albo słowne określenie tego, co ma być liczone. Najlepiej, jeżeli na przykład dorosły powie: To są jabłka, spojrzy na nie i wskaże ruchem ręki.
Czytaj więcej o Jak dzieci uczą się liczyć, zanim rozpoczną naukę w szkole? …
Rozwój mowy dziecka warunkują różne czynniki.