Pojawienie się maluszka na świecie to nie tylko wielka radość, ale i niewiadoma. Ten nowy mały człowiek posiada już swoją osobowość oraz cechy, które wyróżniają go spośród innych. W wielu kwestiach potrafi też zaskoczyć swoich rodziców i to niezależnie, czy jest to ich pierwsze, czy kolejne dziecko. Warto wiedzieć, jakie fakty z rozwoju noworodka są normą, a mogą zaskoczyć.
Oto 9 faktów o rozwoju i umiejętnościach noworodków, o których nie każdy rodzic wie, a które warto poznać. Pomagają one lepiej zrozumieć potrzeby maluszka, jego zachowania oraz rozwój.
1. Nauka mówienia rozpoczyna się przed urodzeniem
Dzieci uczą się mówić jeszcze w brzuchu mamy. Dowiedziono badaniami, że maluszki słyszą od 23. tygodnia ciąży. Okres prenatalny to czas zdobywania pierwszych kompetencji językowych i stymulowania części mózgu odpowiedzialnych za mowę. Oczywiście tak malutkie dziecko nie potrafi i nie może jeszcze niczego powiedzieć, ale to ważny etap w jego rozwoju. Wiadomo też, że ulubionym głosem jest głos matki, poza tym warto czytać maluszkowi i puszczać mu muzykę pozytywnie wpływającą na rozwój. Rodzice kilku dzieci mają z tym trochę prościej, ponieważ czytając starszym, czytają też maluszkowi, który czeka na urodzenie.
2. Noworodki lubią jednostajny szum i powtarzalne dźwięki
Maluszki lubią niejednokrotnie zasypiać przy dźwiękach pralki, odkurzacza czy suszarki do włosów. Potwierdza to wielu rodziców. Sprawdza się także mruczenie przytulonemu dzidziusiowi lub melodyjne powtarzanie „a-a-aaa”. Jeśli rodzić nie czuje się na siłach, może też zakupić szumiącą zabawkę. Dzieje się tak dlatego, ponieważ maluszek pamięta jeszcze dźwięki ze świata przefiltrowane przez powłoki brzuszne. Przede wszystkim jednak ich jednostajność i powtarzalność kojarzą mu się z biciem serca matki, czyli bezpieczeństwem okresu prenatalnego.
3. Maluszki uczą się bardzo szybko
Noworodki uczą się dużo szybciej niż doświadczone osoby dorosłe. Po urodzeniu posiadają już wiele umiejętności, w tym wspomniane wcześniej rozpoznawanie głosu rodziców czy dźwięków. Otwarcie na różnorodne bodźce świata zewnętrznego stymuluje dalszy intensywny rozwój. Noworodek niemal chłonie świat znajdujący się dokoła. Jego mózg tworzy nowe synapsy z nieprawdopodobną prędkością, poznając nowe otoczenie. Rozwój układu nerwowego można świadomie wspierać od pierwszych chwil po narodzeniu dziecka (w okresie prenatalnym również).
4. W chwili narodzin mózg dziecka ma około 2 mld neuronów
Mózg noworodka jest przygotowany do odbierania świata i dalszego rozwoju. Każdy neuron tworzy połączenia z następnymi komórkami (synapsy) i może pobierać bodźce oraz przekazywać skomplikowane informacje. Pierwsze dwa lata życia dziecka to intensywny rozwój mózgu. W każdej sekundzie tworzą się 2 mln nowych połączeń! Te fakty z rozwoju noworodka warto dobrze wykorzystać. Wspieranie rozwoju dziecka i świadome rodzicielstwo pomagają optymalnie spożytkować ten czas.
5. Niemowlęta potrafią pływać
Niemowlęta od 3. do 8. miesiąca życia mają naturalną umiejętność wstrzymywania oddechu (odruch obronny) i odruch pływania (położone na wodzie na brzuchu rusza naprzemienne nogami). Można się o tym przekonać, zabierając maluszka na bezpieczny basen. Powinien on być jednak przystosowany do zajęć z niemowlętami — baczne oko instruktora i temperatura wody około 32-33 stopnie Celsjusza. Jeśli maluszek nie będzie odpowiednio przygotowany do nurkowania i zabezpieczony, może pojawić się u niego trauma po zetknięciu z wodą w basenie.
6. Widoczne znamiona naczyniowe
Bardzo często u noworodków na potylicy widoczne są zaczerwienione plamy. To powszechne naczyniaki (niekiedy zwane: uszczypnięciem bociana). Najczęściej wchłaniają się one do 1. roku życia. Naczyniaki jamiste znikają trochę dłużej, bo do 3.-4. roku życia. W razie wątpliwości najlepiej jednak skonsultować to z lekarzem.
7. Noworodek ma bardzo mały brzuszek
W 1. dobie życia żołądek dziecka ma objętość zaledwie 5-6 ml. Dlatego maluszek tak często je. W brzusku nie mieści się tyle mleka, ile potrzeba do zapewnienia pełnego wzrostu i rozwoju. Dostarczony pokarm szybko zostaje wykorzystany i robi się miejsce na następną porcję. Żołądek jednocześnie szybko się rozciąga i już w 3.-4. dobie ma objętość około 22-25 ml, a w 7. dniu życia około 60-80 ml.
8. Noworodek widzi z niewielkiej odległości
Tuż po urodzeniu dziecko jest krótkowidzem. Wyraźny obraz widzi dopiero z odległości 20-30 cm od twarzy. Między 1. a 2. miesiącem życia maluszek jest już w stanie skoncentrować wzrok na zabawce, ale nadal blisko się znajdującej. Można stymulować rozwój jego wzroku, otaczając go odpowiednimi przedmiotami oraz wykonując określone ćwiczenia-zabawy. Najlepiej na rozwój wzroku wpływają przy tym kontrastowe barwy, stopniowo wprowadzane. Około roku niemowlę będzie odróżniać kształty i kolory.
9. Maluszek ma więcej kości niż dorosły
Noworodek posiada ok. 270 kości, a dorosły człowiek już 206. W chwili urodzenia i przez pierwsze lata życia wiele z nich twardnieje lub zrasta się z innymi. Najlepszym przykładem są kości czaszki, które podczas porodu, aby był on w ogóle możliwy, są ze sobą luźno związane. Ułatwia to przedostanie się główki przez kanał rodny. W miarę dorastania kości czaszki zrastają się ze sobą w jedną solidną całość i chronią mózg przed uszkodzeniem.
Przedstawione fakty z rozwoju noworodka mogą szokować, zaskakiwać lub nie stanowić żadnej nowości. Z pewnością jednak pomagają rodzicom lepiej zrozumieć swoje nowo narodzone pociechy, ich zachowanie i potrzeby. A to z kolei rzutuje na sposób realizacji świadomego rodzicielstwa i podejmowanie właściwych wyborów wspierających rozwój maluszka.
